Cmentarz

Droga od autobusu 210

Po wyjściu z autobusu, na przystanku Laski, ul. Sokołowskiego 02, należy kierować się chodnikiem w lewo, (zgodnie z kierunkiem jazdy autobusu, z którego się wysiadło). Następnie minąć pierwszą asfaltową przecznicę i po przejściu jeszcze krótkiego odcinka drogi skręcić w piaszczystą Aleję Matki Czackiej. Dalej iść prosto około czterech do pięciu minut, aż do szerokiej bramy na całej szerokości drogi i trzymając się prawej strony drogi przejść przez furtkę. Za furtką nawierzchnia drogi zmienia się na płytki chodnikowe. Iść dalej prosto, aż do pola uwagi, przy którym minąć z prawej strony chodnik prowadzący do Przychodni Zdrowia i Internatu Dziewcząt. Nadal iść prosto. Dojść do placu kościelnego Kaplicy Matki Bożej Anielskiej, otoczonego niewysokim murkiem z piaskowca. Minąć przejście w ogrodzeniu i za nim przejść na lewą stronę drogi. Kolejno minąć z lewej strony trzy chodniki: pierwszy prowadzący do Zakrystii, drugi do wejścia głównego Kaplicy, oraz trzeci prowadzący, do tak zwanego, korytarzyka i sarkofagu Błogosławionej Matki Czackiej. Iść dalej prosto, minąć przejście w ogrodzeniu, iść dalej lewą stroną, przy krawężniku, wzdłuż Domu Świętego Franciszka, a w połowie długości budynku, minąć drewniany ganek wejściowy do domu oraz przyłączony do niego budynek kuchni. Na końcu tego budynku skręcić w lewo. Iść dalej prosto lewą stroną drogi z kostki chodnikowej, wzdłuż krawężnika przy bocznej ścianie budynku kuchni, przejść przez betonową płytę na drodze przed wjazdem do bramy na plac kuchenny. Należy uważać, ponieważ w tym miejscu mogą być zaparkowane samochody dostawcze. Iść dalej prosto i dojść do nawierzchni z kostki brukowej, a następnie do pierwszego pola uwagi przed skrzyżowaniem z piaszczystą drogą przejazdową, dojść do drugiego pola uwagi. W tym miejscu zejść na prawo z chodnika, który prowadzi do Domu Rekolekcyjnego, na piaszczystą (żwirową) drogę. Przejść na prawą stronę drogi i trzymać się prawej strony. Z lewej strony, wzdłuż całej długości budynku Domu Rekolekcyjnego, ułożone są kamienie przydrożne, mogą stanowić zagrożenie. Minąć Dom Rekolekcyjny, dojść do skrzyżowania leśnych dróg i skręcić w prawo pod kątem dziewięćdziesięciu stopni. Za zakrętem, po kilku krokach przejść na lewą stronę drogi. Dojść do kolejnego skrzyżowania leśnych dróg. Iść nadal prosto, mijając z lewej strony ścieżkę skręcającą do Domu Dolańskiego. Droga na wprost po kilkudziesięciu metrach doprowadza do bramy Cmentarza. Wejście na cmentarz przez wąską furtkę z prawej strony bramy.

Droga z postoju TAXI przy parkingu głównym, północnym

Po wyjściu z taksówki iść w kierunku przeciwnym do jazdy samochodu i dojść do skrzyżowania z charakterystyczną nawierzchnią z kostki brukowej (przecinającą naszą drogę). Skręcić w prawo do drewnianej bramy wjazdowej, na której umieszczony jest znacznik dźwiękowy Totupoint. Wejść na drogę główną (zamkniętą dla pojazdów) z nawierzchnią z kostki chodnikowej. Trzymać się prawej strony drogi, minąć oznakowanie nawierzchniowe prowadzące do Domu Przyjaciół i iść dalej prosto wzdłuż ogrodzenia na końcu którego, skręcić w prawo. Iść prawą stroną wzdłuż krawężnika przy bocznej siatce ogrodzenia, dojść do budynku nazywanego Hotelikiem. Po jego minięciu, na końcu drogi, jest Muzeum Matki Czackiej.

Przed budynkiem skręcić w lewo na drogę z kostki brukowej, a następnie w prawo na kostkę chodnikową. Trzymać się lewej strony chodnika, iść wzdłuż krawężnika przy bocznej ścianie budynku kuchni. Przejść przez betonową płytę na drodze przed wjazdem do bramy na plac kuchenny. Należy uważać, ponieważ w tym miejscu mogą być zaparkowane samochody dostawcze. Iść dalej prosto i dojść do nawierzchni z kostki brukowej, a następnie do pierwszego pola uwagi, przed skrzyżowaniem z piaszczystą drogą przejazdową, dojść do drugiego pola uwagi. W tym miejscu zejść na prawo z chodnika, który prowadzi do Domu Rekolekcyjnego, na piaszczystą (żwirową) drogę. Przejść na prawą stronę drogi i trzymać się jej prawej strony. Z lewej strony, wzdłuż całej długości budynku Domu Rekolekcyjnego, ułożone są kamienie przydrożne, mogą stanowić zagrożenie. Minąć Dom Rekolekcyjny, dojść do skrzyżowania leśnych dróg i skręcić w prawo pod kątem dziewięćdziesięciu stopni. Za zakrętem, po kilku krokach przejść na lewą stronę drogi. Dojść do kolejnego skrzyżowania leśnych dróg. Iść nadal prosto, mijając z lewej strony ścieżkę skręcającą do Domu Dolańskiego. Droga na wprost po kilkudziesięciu metrach doprowadza do bramy Cmentarza. Wejście na cmentarz przez wąską furtkę z prawej strony bramy.

Opis Cmentarza

Cmentarz ma około 1 hektara i spoczywają na nim siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża, świeccy pracownicy Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi, wychowankowie, przyjaciele, dobroczyńcy, przedstawiciele katolickich kręgów warszawskiej inteligencji od czasów przedwojennych oraz osoby w jakimkolwiek stopniu związane z Laskami.

W centrum cmentarza trzy mogiły pod brzozowymi krzyżami: groby założycieli Lasek: symboliczny grób Błogosławionej Matki Elżbiety Róży Czackiej (ciało po ekshumacji zostało złożone w sarkofagu w Kaplicy Matki Bożej Anielskiej w Laskach) oraz Sługi Bożego Księdza Władysława Korniłowicza (ciało po ekshumacji zostało złożone w kościele świętego Marcina w Warszawie), Księdza Antoniego Marylskiego.

Za nimi znajdują się groby Ludzi Lasek Księdza Władysława Krawieckiego, Księdza Tadeusza Fedorowicza - wieloletniego ojca duchownego Lasek, przyjaciela i spowiednika Karola Wojtyły przyszłego papieża, którego odwiedzał w Laskach. Symboliczny grób księdza Henryka Hlebowicza, oraz ludzi zasłużonych dla polskiej literatury, nauki i kultury, polityki, w kolejności: Tadeusza Mazowieckiego, Antoniego Słonimskiego, Haliny Mikołajskiej, Mariana Brandysa, Stanisława Stommy, Jana Lechonia, a także lekarzy, uczonych i architektów.

O cmentarzu w Laskach myślano już od 1924 roku, po śmierci s. Katarzyny Sokołowskiej. Plany te zrealizowano dopiero 4 listopada 1929 roku – Ksiądz Władysław Korniłowicz poświęcił wyznaczony przez Antoniego Marylskiego, młody zagajnik za Kaplicą przy drodze do Sierakowa. 5 listopada 1929 roku odbył się pierwszy pogrzeb siostry Krzysztofy, nowicjuszki zmarłej po ciężkiej chorobie płuc. Obok pierwszego grobu s. Krzysztofy, znajdują się trzy groby koleżanek z warszawskiej pensji „Panien Jadwig” – Kowalczykówny i Jawurkówny, porwanych nawróceniem, pod wpływem znajomości z Matką Czacką, stały się siostrami zakonnymi. To siostry franciszkanki: Zofia Sokołowska - s. Katarzyna od Ran Jezusa – ur. 1886 r. zm. + 22.01.1924 r. panienka z polskiego dworu nad Pilicą, wybitnie zdolna rzeźbiarka; Zofia Steinberg – s. Katarzyna od Rany Boku Pana Jezusa – ur. 1898 r. zm. + 1977 r. - lekarka, społecznik; Zofia Landy – s. Teresa od Krzyża – absolwentka filozofii na Sorbonie. Wszystkie trzy były filarami Dzieła Matki Czackiej.

Na cmentarzu znajdują się groby takich osób jak:

Henryk Ruszczyc, (brat Michał) - wychowawca niewidomych dzieci, prekursor wielu nowoczesnych metod rehabilitacji osób niewidomych, wieloletni dyrektor szkolenia zawodowego w Laskach. Zygmunt Serafinowicz, (brat Leon), brat Jana Lechonia – Leszek Serafinowicz. Przyszedł do Lasek w 1928 roku przed Bożym Narodzeniem i pozostał do śmierci w 1971 roku. Był wychowawcą niewidomych dzieci, potem nauczycielem matematyki i polskiego. Brał udział w redagowaniu czasopisma „Verbum” we współpracy z ks. Władysławem Korniłowiczem. Zofia Morawska (1904-2010) - pracy w Dziele Lasek, u boku Matki Elżbiety Czackiej poświęciła osiemdziesiąt lat swego długiego życia. Uważała, że służba niewidomym to jedno z najwspanialszych zajęć na świecie…sprawowała funkcję skarbnika w Towarzystwie Opieki nad Ociemniałymi w Laskach.

Księża: Ks. Władysław Korniłowicz 1884 - 1946; Ks. Antoni Marylski 1894 - 1973; Ks. Jerzy Wolf 1902 - 1985; Ks. Stanisław Piotrowicz – 1901 - 1985; Ks. Emil Begej – 1837 – 1939; Ks. Tomasz Bojasiński 1926 – 1982; Ks. Jan Zieja – 1897 – 1991; Ks. Jan Stępień – 1910 – 1995; Ks. Henryk Hlebowicz – 1904 – 1941; Ks. Tadeusz Fedorowicz 1907 – 2002; Ks. Janusz Popławski 1922 – 2002; Poeci: Jerzy Zawieyski; Antoni Słonimski (skamandryta); Jan Lechoń - Leszek Serafinowicz (skamandryta); Marian Brandys - pisarz; Aktorzy: Halina Mikołajska - Brandys; Politycy: Tadeusz Mazowiecki. Profesor Stefan Swieżawski (1907–2004), filozof, promotor pracy doktorskiej Karola Wojtyły i jego żona Maria. Mistrz filozofii i przyjaciel Karola Wojtyły. Swojej książce „Święty Tomasz na nowo odczytany” dał podtytuł „Wykłady w Laskach”.

Świeccy współpracownicy Dzieła, którzy zapisali się w sercach osób niewidomych i byli najbliższymi współpracownikami Matki, należący do III Zakonu świętego Franciszka, członkowie Zarządu Towarzystwa: Witold Świątkowski (brat Bartłomiej) - inżynier rolnictwa, wiceprezes Towarzystwa, pracownik Zakładu do wojny, członek spółki Verbum. Leon Czosnowski (brat Andrzej) – dyplomata, zarządca spółki Verbum oraz członek Zarządu Towarzystwa odpowiedzialny w latach 30. za księgowość Lasek, wspomagający o. Korniłowicza w Domu Rekolekcyjnym. Stefan Rakoczy (brat Jan) – tercjarz III Zakonu św. Franciszka. Niewidomy wychowawca i instruktor szczotkarstwa.